Рубрика: Զբոսաշրջային ռեսուրսներ
Accor
Պատմություն
Ընկերությունը զարգացել է որպես քաղաքային հյուրանոցների ցանց՝ հիմնականում միջին գների հատվածում:
2015 թվականի դեկտեմբերին Accor-ը հայտարարեց, որ ձեռք է բերել կանադական FRHI Holdings-ը, որին պատկանում են այնպիսի շքեղ հյուրանոցներ, ինչպիսիք են Fairmont-ը, Raffles-ը և Swissotel-ը, 2,9 միլիարդ ԱՄՆ դոլարով: Accor-ը գնելիս վճարել է 840 մլն դոլար կանխիկ, իսկ մնացածը փոխհատուցվել է՝ թողարկելով 46,7 մլն բաժնետոմս հօգուտ Կատարի ներդրումային գործակալության՝ FRHI սեփականատերերի։ Միավորված ընկերության խոշորագույն բաժնետերերը կլինեն QIA-ն և Kingdom Holding-ը՝ համապատասխանաբար 10,5% և 5,8% բաժնետոմսերով։ Յուրաքանչյուրից երկու ներկայացուցիչներ տնօրենների խորհրդում: Սեբաստիեն Բազինը նշեց, որ ձեռքբերումը Accor-ին դարձրեց «առաջատար համաշխարհային շքեղ հյուրանոցների շուկայում»։
2016 թվականին Accor-ը 3,2 միլիարդ ԱՄՆ դոլարով ձեռք բերեց FRHI ցանցը, որը շահագործում է շքեղ հյուրանոցներ և հանգստավայրեր Fairmont, Raffles և Swissotel ապրանքանիշերի ներքո:
2017 թվականի մարտին Accor-ը Rixos Hotels-ի հետ համատեղ ստեղծեց համատեղ ձեռնարկություն, որը նրանք սկսեցին պատիտային հիմունքներով ունենալ: Accor-ն իր ցանցում ինտեգրել է 15 գործընկեր առողջարանային հյուրանոցներ Թուրքիայում, ԱՄԷ-ում, Եգիպտոսում, Եվրոպայում և Կրասնայա Պոլյանայում: Եվս հինգ հյուրանոցներ սպասում էին ռեբրենդինգի։ Իսկ որոշ ժամանակ անց Rixos Hotels-ը կտեղափոխի երեքը, որոնք գտնվում էին կառուցվող համաձայնագրի ժամանակ՝ Դուբայում, Աբու Դաբիում և Մալդիվներում։
AccorLocal
2017 թվականի դեկտեմբերին AccorHotels-ը գործարկեց իր համաշխարհային AccorLocal ծրագիրը: Ծրագրի նպատակը քաղաքացիների և տեղի ձեռներեցների հետ հարաբերությունների զարգացումն է։ Այսպիսով, հյուրանոցի հյուրերը կարող են ծառայություններ պատվիրել ձեռնարկատերերից, օրինակ՝ գնված ապրանքների առաքում հյուրանոց. ձեռներեցները կարող են վարձել անվճար կոնֆերանս սենյակներ յոգայի պարապմունքների կամ համատեղ աշխատանքի համար:
Կողմերի միջև փոխգործակցությունն իրականացվում է սմարթֆոնների համար նախատեսված հատուկ հավելվածի միջոցով։
Ծառայությունների շրջանակն ընդլայնելիս AccorHotels-ը առաջնահերթություն է տալիս իր հյուրերի խաղաղության և գաղտնիության պահպանմանը. այն է՝ արտաքին ծառայություններից օգտվողների մուտքը միայն հանրային տարածքներ։ Հնարավորության դեպքում դա տեղի է ունենում արդեն հյուրանոցի շենքի նախագծման փուլում։
Accor հյուրանոցներ, որոնք գործում են Ռուսաստանում, Վրաստանում, Ուկրաինայում և ԱՊՀ տարածաշրջանում
| Բրենդ | Հյուրանոցի անվանումը | Գտնվելու վայրը | Հատվածը | |
| 1 | Adagio | Adagio Москва Павелецкая | Москва | Средне-ценовой |
| 2 | Adagio | Adagio Москва Киевская | Москва | Средне-ценовой |
| 3 | Fairmont | Fairmont Гранд Отель Киев | Киев (Украина) | люкс |
| 4 | Fairmont | Fairmont Баку | Баку (Азербайджан) | люкс |
| 5 | ibis | ibis Санкт-Петербург Центр | Санкт- Петербург | эконом |
| 6 | ibis | ibis Казань Центр | Казань | эконом |
| 7 | ibis | ibis Сибирь Омск | Омск | эконом |
| 8 | ibis | ibis Москва Павелецкая | Москва | эконом |
| 9 | ibis | ibis Нижний Новгород | Нижний Новгород | эконом |
| 10 | ibis | ibis Киев Центр | Киев (Украина) | эконом |
| 11 | ibis | ibis Ярославль Центр | Ярославль | эконом |
| 12 | ibis | ibis Самара | Самара | эконом |
| 13 | ibis | ibis Калининград | Калининград | эконом |
| 14 | ibis | ibis Москва Центр Бахрушина | Москва | эконом |
| 15 | ibis | ibis Чебоксары | Чебоксары | эконом |
| 16 | ibis | ibis Астана | Астана (Казахстан) | эконом |
| 17 | ibis | ibis Москва Динамо | Москва | эконом |
| 18 | ibis | ibis Красноярск Центр | Красноярск | эконом |
| 19 | ibis | ibis Краснодар | Краснодар | эконом |
| 20 | ibis | ibis Ступино | Московская область | эконом |
| 21 | ibis | ibis Москва Киевская | Москва | эконом |
| 22 | ibis | ibis Октябрьское Поле | Москва | эконом |
| 23 | ibis | ibis Ереван Центр | Ереван (Армения) | эконом |
| 24 | ibis | ibis Иркутск Центр | Иркутск | эконом |
| 25 | ibis | ibis Домодедово | Московская область | эконом |
| 26 | ibis | ibis Киев Центральный Вокзал | Киев (Украина) | эконом |
| 27 | ibis | ibis Тбилиси Стадиум | Тбилиси (Грузия) | эконом |
| 28 | ibis | ibis Актобе | Актобе (Казахстан) | эконом |
| 29 | ibis Styles | ibis Styles Львов Центр | Львов (Украина) | эконом |
| 30 | ibis Styles | ibis Styles Тбилиси Центр | Тбилиси (Грузия) | эконом |
| 31 | ibis Styles | ibis Styles Красная Поляна | Сочи | эконом |
| 32 | ibis budget | ibis budget Панфиловская | Москва | эконом |
| 33 | MGallery | Hôtel de Paris MGallery | Одесса (Украина) | премиум |
| 34 | Mercure | Mercure Арбат Москва | Москва | средне-ценовой |
| 35 | Mercure | Mercure Роза Хутор | Сочи | средне-ценовой |
| 36 | Mercure | Mercure Москва Павелецкая | Москва | средне-ценовой |
| 37 | Mercure | Mercure Липецк Центр | Липецк | средне-ценовой |
| 38 | Mercure | Mercure Сочи Центр | Сочи | средне-ценовой |
| 39 | Mercure | Mercure Москва Бауманская | Москва | средне-ценовой |
| 40 | Mercure | Mercure Ростов-на-Дону Центр | Ростов-на-Дону | средне-ценовой |
| 41 | Mercure | Mercure Тюмень Центр | Тюмень | средне-ценовой |
| 42 | Mercure | Mercure Воронеж Центр | Воронеж | средне-ценовой |
| 43 | Mercure | Mercure Тбилиси Старый Город | Тбилиси (Грузия) | средне-ценовой |
| 44 | Mercure | Mercure Киев Конгресс | Киев (Украина) | средне-ценовой |
| 45 | Mercure | Mercure Алматы | Алматы (Казахстан) | средне-ценовой |
| 46 | Mercure | Mercure Саранск | Саранск | средне-ценовой |
| 47 | Mercure | Mercure Калининград Центр | Калининград | средне-ценовой |
| 48 | Mercure | Mercure Нижний Новгород | Нижний Новгород | средне-ценовой |
| 49 | Mercure | Mercure Благовещенск | Благовещенск | средне-ценовой |
| 50 | Mövenpick | Mövenpick Отель Красная Поляна | Сочи | премиум |
| 51 | Mövenpick | Mövenpick Москва Таганская | Москва | премиум |
| 51 | Novotel | Novotel Vladivostok | Vladivostok | средне-ценовой |
| 52 | Novotel | Novotel Архангельск | Архангельск | средне-ценовой |
| 53 | Novotel | Novotel Аэропорт Шереметьево | Москва | средне-ценовой |
| 54 | Novotel | Novotel Москва Центр | Москва | средне-ценовой |
| 55 | Novotel | Novotel Санкт-Петербург Центр | Санкт-Петербург | средне-ценовой |
| 56 | Novotel | Novotel Екатеринбург Центр | Екатеринбург | средне-ценовой |
| 57 | Novotel | Novotel Москва Сити | Москва | средне-ценовой |
| 58 | Novotel | Novotel Красноярск Центр | Красноярск | средне-ценовой |
| 59 | Novotel | Novotel Москва Киевская | Москва | средне-ценовой |
| 60 | Novotel | Novotel Resort Красная Поляна Сочи | Сочи | средне-ценовой |
| 61 | Novotel | Novotel Алматы Сити Центр | Алматы (Казахстан) | средне-ценовой |
| 62 | Novotel | Novotel Конгресс Красная Поляна | Сочи | средне-ценовой |
| 63 | Pullman | Pullman Сочи Центр | Сочи | премиум |
| 64 | SO/ Sofitel | SO/ Sofitel Санкт-Петербург | Санкт-Петербург | люкс |
| 65 | Swissôtel | Swissôtel Москва Красные Холмы | Москва | премиум |
| 66 | Swissôtel | Swissôtel Сочи Камелия | Сочи | премиум |
| 67 | Rixos | Rixos Красная Поляна Сочи | Сочи | люкс |
| 68 | Rixos | Rixos Президент Астана | Астана (Казахстан) | люкс |
| 69 | Rixos | Rixos Алматы | Алматы (Казахстан) | люкс |
| 70 | Rixos | Rixos Хадиша Шымкент | Шымкент (Казахстан) | люкс |
| 71 | Rixos | Rixos Боровое | Боровое (Казахстан) | люкс |
| 72 | Rixos | Rixos Water World Актау | Актау (Казахстан) | люкс |
| 73 | Rixos | Rixos Туркестан | Туркестан (Казахстан) | люкс |
| 74 | Rixos | Rixos-Prykarpattya | Трускавец(Украина) | люкс |
Գործունեություն. Accor-ը գործում է հյուրանոցային բիզնեսի տարբեր հատվածներում, ներառյալ էկոնոմիկայի, միջին և պրեմիում դասի սեգմենտները: Նրան են պատկանում և կառավարում տարբեր հյուրանոցային ապրանքանիշեր, ինչպիսիք են Sofitel, Novotel, Mercure, Ibis, Raffles, Fairmont և այլն:
Ներկայություն. Accor-ը լայն միջազգային ներկայություն ունի և հյուրանոցներ ունի աշխարհի շատ երկրներում: Բացի այդ, խումբն ակտիվորեն զարգանում է Ասիայի, Մերձավոր Արևելքի, Եվրոպայի, Աֆրիկայի, Ամերիկայի և այլ տարածաշրջանների շուկաներում։
Նորարարություն. Accor-ն ակտիվորեն նորամուծում է իր բիզնեսում, ներառյալ թվային տեխնոլոգիաները, հավատարմության ծրագրերը, կայունությունը և հյուրընկալության նոր հայեցակարգերը:
Կայունություն. Որպես խոշոր միջազգային կորպորացիա, Accor-ը մեծ ուշադրություն է դարձնում կայունության վրա: Այն իրականացնում է շրջակա միջավայրի պաշտպանության, սոցիալական պատասխանատվության և աշխատանքային պայմանների բարելավման ծրագրեր և նախաձեռնություններ:
Հավատարմության ծրագրեր. Accor-ն իր հաճախորդներին առաջարկում է հավատարմության տարբեր ծրագրեր, ներառյալ Accor Live Limitless (ALL), որը բոնուսներ և արտոնություններ է տրամադրում անդամներին:
Accor-ը երկար պատմություն ունեցող և միջազգային մեծ ներկայությամբ առաջատար հյուրանոցային խումբ է: Այն շարունակում է զարգանալ և նորարարություններ կատարել՝ համաշխարհային հյուրանոցային արդյունաբերության մեջ համապատասխան և մրցունակ մնալու համար:
Հյուրանոցները
Fairmont Chateau Frontenac հյուրանոց Կանադայում
Sofitel հյուրանոց
Mercure Օպոլում
Pullman հյուրանոց Բալի
ibis Իսպանիա
Քո սրտի մարզը
Ներածություն
Հետևյալ աշխատանքը կատարվել է բացահայտելու՝ ՀՀ-ի բոլոր մարզերում ներառյալ՝Երևանում, գտնվող բոլոր ժամանակակից կենտրոնները,շենք-շինությունները , որոնք իրենց համակարգով,բնույթով և նպատակով ծառայում և գրավվում են զբոսաշրջիկին։
Բովանդակություն
Քայլ1․Հետազոտել ՀՀ-ի բոլոր մարզերը, հավաքել յուրաքանչյուր ընտրված օբյեկտի մասին ճշգրիտ ինֆորմացիան։
Քայլ2․Ստեղծել կայք, որում կտեղադրվի հավաքված տեղեկատվությունները՝ ներառված կլինի ամեն օբյեկտի մասին բոլոր տվյալները։
Քայլ3․Այս աշխատանքը կվերածվի ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով տարբերակների, որպեսզի բոլորին հասանելի լինի։
Նպատակ
Վերջին ․․․․․ տարիների ընթացքում վերստեղծված գրավվականը զբոսաշրջիկի, բացահայտելու , ,,,,,
IATA միջազգային օդային փոխադրումների ընկերություն
Պատմություն
IATA-ն հիմնադրվել է 1945 թվականի ապրիլի 19-ին Կուբայի Հավանայում։ IATA-ն ավիաընկերությունների միջև համագործակցության առաջնային մեխանիզմն է՝ խթանելու անվտանգ, հուսալի և ծախսարդյունավետ օդային ճանապարհորդությունը՝ ի շահ աշխարհի սպառողների: Քիչ ճյուղեր կարող են համապատասխանել աճի թափին, որը շատ ավելի քիչ տպավորիչ կլիներ առանց IATA-ի կողմից մշակված ստանդարտների, մեթոդների և ընթացակարգերի:Իր հիմնադրման ժամանակ IATA-ն ուներ 57 անդամ 31 երկրներից, հիմնականում Եվրոպայից և Հյուսիսային Ամերիկայից: Ժամանակակից IATA-ն ունի 290 անդամ 120 երկրներից (2021 թվականի հունվարի 10-ի դրությամբ) աշխարհի բոլոր մասերում, որոնք իրականացնում են բոլոր միջազգային թռիչքների 82%-ը:IATA-ն Օդային երթևեկության միջազգային ասոցիացիայի իրավահաջորդն է, որը հիմնադրվել է Հաագայում 1919 թվականի օգոստոսի 28-ին՝ առաջին պլանային միջազգային ծառայությունների տարում: Դրա նպատակն էր կազմակերպել մարդկանց և բեռների անվտանգ, կանոնավոր և ծախսարդյունավետ օդային փոխադրումներ, ինչպես նաև խթանել միջազգային օդային տրանսպորտում ներգրավված բոլոր ձեռնարկությունների համատեղ աշխատանքը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո կազմակերպված այս միավորումը դադարեց գոյություն ունենալ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի պատճառով։Մինչև Ռոնալդ Ռեյգանի բարեփոխումները՝ առևտրային թռիչքների կանոնակարգերը նվազեցնելու համար, IATA-ն որոշում էր քաղաքացիական ավիացիայի բոլոր պարամետրերը, ներառյալ, ի թիվս այլ բաների, ինքնաթիռում մատուցվող սննդի բաղադրիչները և ինքնաթիռում ուղևորների նստատեղերի միջև եղած հեռավորությունը:
Գործունեություն
Ասոցիացիան հանդես է գալիս որպես օդային տրանսպորտի ոլորտի շահերի համակարգող և ներկայացուցիչ այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են թռիչքների անվտանգությունը, թռիչքների շահագործումը, սակագնային քաղաքականությունը, սպասարկումը, ավիացիոն անվտանգությունը, միջազգային ստանդարտների մշակումը ICAO-ի հետ միասին և այլն:IATA-ի ամենակարևոր գործունեությունը ավիափոխադրող սուբյեկտների միջև փոխադարձ հաշվարկների կազմակերպումն է, որը հիմնված է չեզոք ձևով փոխադրումների վաճառքի համակարգի վրա: Դեռևս 1948 թվականին իր գործունեությունը սկսեց IATA Clearing House-ը՝ ապահովելով փոխադարձ հաշվարկներ ավիաընկերությունների միջև։ Եվ 1972 թվականին ստեղծվեց գլոբալ չեզոք ավիատոմսերի վաճառքի միջավայր՝ BSP IATA, որը հետագայում ընդգրկեց աշխարհի բոլոր օդային տրանսպորտը, բացառությամբ Միացյալ Նահանգների (որն առաջինն էր ստեղծել իր սեփական համակարգը՝ ARC-ը, որը հետագայում ծառայեց որպես BSP-ի հիմքը) և ԱՊՀ երկրները (բացառությամբ Մոլդովայի):Օդային տրանսպորտի միջազգային ասոցիացիան հայտարարեց 2007թ.-ից էլեկտրոնային տոմսերի օգտագործմամբ ավիափոխադրումների վաճառքի ամբողջական անցման մասին:IATA-ն դասակարգման նպատակով կոդեր է հատկացնում օդանավակայաններին, ավիաընկերություններին և օդանավերի տեսակներին:
IATA-ն Ռուսաստանում
1996 թվականին Մոսկվայում կազմակերպվել է տարածաշրջանային գրասենյակ՝ աշխատելով Ռուսաստանի և ԱՊՀ որոշ երկրների (Ուկրաինա և Ղազախստան) տարածքում։2004-ից 2014 թվականներին Vladivostok Air-ը եղել է Օդային տրանսպորտի միջազգային ասոցիացիայի (IAT) լիիրավ անդամ։2006 թվականի մարտին Aeroflot-ը ներառվել է iOSA օպերատորների ռեգիստրում։2007 թվականին S7 Airlines Airlines ավիաընկերությունը ընդգրկվել է IOSA օպերատորների ռեգիստրում՝ արտադրության ստանդարտներին համապատասխանության միջազգային աուդիտի ամբողջական ընթացակարգը հաջողությամբ անցնելուց հետո:2007 թվականին «Վոլգա-Դնեպր» ընկերությունների խումբը հավաստագրվեց IATA-ի կողմից և ընդգրկվեց IOSA օպերատորների մեջ, որն աշխարհում առաջինն է բեռնափոխադրողների թվում:2008 թվականից Transaero Airlines-ը պաշտոնապես ներառված է IOSA օպերատորի վկայականով փոխադրողների ռեգիստրում։2011 թվականից VIM-Avia Airlines ավիաընկերությունը պաշտոնապես ընդգրկվել է IOSA օպերատորի վկայականով փոխադրողների ռեգիստրում։2011 թվականի հունիսից Nordavia ավիաընկերությունը դարձել է Օդային տրանսպորտի միջազգային ասոցիացիայի (IATA) լիիրավ անդամ։Ընդհանուր առմամբ, այս ցանկում կա 12 ավիաընկերություն, այդ թվում՝ AirbridgeCargo, Nordwind Airlines, Donavia, Russia, Juteir, Yakutia:2022 թվականի դեկտեմբերին՝ Ուկրաինա ներխուժման պատճառով Ռուսաստանի տարածքով արևմտյան ավիաընկերությունների թռիչքների ավարտից գրեթե մեկ տարի անց, IAT-ի գլխավոր տնօրեն Վիլի Ուոլշն ասաց, որ արևմտյան երկրները պետք է պատրաստվեն Ռուսաստանի վրայով թռիչքների վերսկսմանը։ Հակառակ դեպքում, չինական ավիափոխադրողները ՉԺՀ-ում կորոնավիրուսային սահմանափակումները թուլացնելուց հետո առավելություն կստանան այնպիսի ընկերությունների նկատմամբ, ինչպիսին է British Airways-ը, որոնց թռիչքները Ռուսաստանի տարածքով թռչելու պատճառով մի քանի ժամով երկարացել են։ Ըստ Վալշայի՝ ավիաընկերությունները պետք է ձգտեն կրկին բացահայտել Ռուսաստանի Դաշնության օդային տարածքը, որպեսզի «ավանդական տրանսսիբիրյան» թռիչքների միջոցով Եվրոպան կարողանա առավելագույնս արդյունավետ մուտք գործել դեպի Ասիա ։
IATA կայքն` այստեղ։
Ջրային տրանսպորտ
Իտալիայի հին հյուրանոցներ
Luna Baglioni,Իտալիա 1118 թ․
Շքեղությունն ու նրբագեղությունն առանձնանում է նաև հնագույն հյուրանոց Luna Baglioni-ով, որը գտնվում է Սուրբ Մարկոսի հրապարակի մոտ։ 1118 թվականին այստեղ գտնվող վանքում տեղավորվել են տամպլիերները։ Վենետիկը ծաղկում էր՝ վերահսկելով ծովային առևտրային ուղիները և օգնելով խաչակիրներին նվաճումների հարցում։ Արեւելքից Եվրոպա էին բերում շքեղ ապրանքներ՝ համեմունքներ, գործվածքներ, զարդեր։ Առաջին խաչակրաց արշավանքի ժամանակ քաղաքներ նվաճելիս վենետիկյան զորքերը ստացան առևտրային օգուտներ և գրավվածի մեկ երրորդը: Այնուհետև Վենետիկը նավեր է տրամադրել խաչակրաց արշավանքների համար, որոնց հիմնական մասնակիցները ֆրանսիացի ասպետներն էին։
Նվաճումների արդյունքում 16-րդ դարում Վենետիկն արդեն գաղութային կայսրություն էր և Միջերկրական ծովում առևտրի մենաշնորհատեր։ 1574 թվականին Luna Baglioni հյուրանոցի շենքը պատմական փաստաթղթերում հիշատակվում է որպես իջեւանատուն Locanda della Luna անունով, որը նշանակում է «Լուսնի պանդոկ»։ 18-րդ դարում հյուրանոցը պատկանում էր վենետիկյան ազնվականությանը, որի պատերը զարդարված էին նկարիչների կողմից, ովքեր հայտնի Ջովանի Բապտիստա Տիեպոլոյի աշակերտներն էին։
Ժամանակակից հյուրանոցը, որպես Վենետիկի ճարտարապետական և պատմական հուշարձան, պահպանել է իր արիստոկրատիան և նրբագեղությունը: Շքեղ, հարմարավետ սենյակները՝ տեսարանով դեպի Սան Մարկոյի ծովածոց և Վենետիկյան ծովածոց, հնաոճ կահույք, հնագույն որմնանկարներ և հսկայական Murano ապակե ջահեր՝ զուգորդված անբասիր սպասարկման հետ, ստեղծում են յուրահատուկ անմոռանալի մթնոլորտ: Հյուրանոցն ունի իր սեփական նավամատույցը։ Հյուրանոցում գիշերելու արժեքը միջինը կազմում է 400 եվրո:
Albergo del Sole al Pantheon, Իտալիա 1467 թ․
Այս հռոմեական հյուրանոցը գործում է գրեթե վեց դար՝ սկսած 1467 թվականից։ Նույնիսկ այն ժամանակ այստեղ են մնացել հայտնի քաղաքական գործիչներն ու արվեստագետները, իսկ հյուրանոցն ինքն է տեսել հռոմեական փառավոր պատմության բազմաթիվ իրադարձություններ։ Պաշտոնական փաստաթղթերում La Locanda-ի (ինչպես նախկինում անվանում էին հյուրանոցը) առաջին հիշատակումը 1496թ. Այնուհետեւ Ֆրիդրիխ III կայսրը 13 հոգուց բաղկացած իր շքախմբի հետ եկավ Հռոմ։ Նրանք հանգրվանել են այս հյուրանոցում, որն ավելացրել է նրա համբավը։
Հյուրանոցը փոխել է սեփականության իրավունքը 1510 թվականին և այդ ժամանակվանից ի վեր այն շատ բուռն ժամանակներ է տեսել: Հյուրանոցը վերապրեց երեք ավերիչ ջրհեղեղներ, Կարլոս V-ի բանակի կողմից Հռոմի կողոպտումը և շատ այլ ողբերգական իրադարձություններ: 16-րդ դարում հյուրանոցը գնեց Ռուֆինի ընտանիքը և վերանվանվեց Locanda Del Sole: Հյուրանոցն այնպիսի շքեղ համբավ է ձեռք բերել, որ կողքի փողոցն անվանվել է Vicolo del Sole։
Տարիների ընթացքում այս հյուրանոցում ապրել են Նիցշեն, Լյուդովիկո Արիոստոն, Ժան-Պոլ Սարտրը, կոմս Կալիոստրոն և այլ հայտնի դեմքեր։
Մեկ գիշերը հյուրանոցում կարժենա 520 եվրո՝ ներառյալ նախաճաշը:
Մետաքսի ճանապարհ
«Մետաքսի ճանապարհ» տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է գերմանացի աշխարհագրագետ Ֆերդինանդ ֆոն Ռիխտգոֆենը 1877 թ.: Նրանով նշվել է այն առևտրական, քարավանային ուղին, որ կապել է Հին Հռոմը Չինաստանի հետ: Մեր օրերում՝ Մետաքսի ճանապարհ ենք կոչում եվրասիական այն բոլոր ուղղությունները, որով առևտուր է կատարվում Արևմուտքի և Չինաստանի միջև:
Մետաքսի ճանապարհը հսկայական դեր է խաղացել Արևելքի ու Արևմուտքի միջև: Այն եղել է ոչ միայն առևտրական ճանապարհ, այլև կամուրջ է հանդիսացել մշակութային, կրոնական, լեզվական ու տեխնոլոգիական փոխանակումների համար ու փոխադարձ հարստացրել է մասնակից երկրների մշակույթը::Մետաքսի ճանապարհն սկսել է գործել Ալ. Մակեդոնացու արշավանքներից անմիջապես հետո, երբ Արևելքն ու Արևմուտքն ընդհարվեցին Միջին Արևելքում ու Հնդկաստանում: Առաջին հերթին այն օգտագործվել է Չինաստանից մետաքս արտահանման համար, որից էլ առաջացել Մետաքսե մեծ ճանապարհ անվանումը։Մետաքսի մեծ ճանապարհի ձևավորման գործում վճռորոշ դեր է ունեցել հին չինական պաշտոնյա Չժան Ցյանը: Նա 138 թ. մ.թ.ա, վտանգավոր ուղևորություն կատարեց դեպի Միջին Ասիա, որպեսզի տեղի ցեղերին համոզի դաշինք կնքել ընդդեմ հյուսիսից Չինաստան ներխուժող քոչվորների դեմ: Նա առաջին չինացին էր, որ այցելեց Միջին Ասիա՝ Սողդիանա և Բակտրիա (ժամանակակից Ուզբեկստանի, Տաջիկստանի և Աֆղանստանի տարածք): Այստեղ նա բացահայտեց, որ չինական ապրանքները մեծ պահանջարկ ունեն, և տեսավ շատ ապրանքներ, որոնց մասին Չինաստանում պատկերացում չունեին: Վերադառնալով հայրենիք, նա թագավորին զեկույց ներկայացրեց, թե ինչ եկամուտներ կարող է բերել առևտուրը Միջին Ասիայի հ
Չնայած Չժան Ցյանին չհաջողվեց դաշինք կնքել միջինասիական կառավարողների հետ ընդեմ հյուսիսից հարձակվող քոչվորների, այնուամենայնիվ նրա հավաքած տեղեկությունները բացառիկ կարևորություն ունեցան երկրի համար: Չինական զորքերն ինքնուրույնաբար հաղթանակ տարան քոչվորների դեմ և ապահովեցին դեպի արևմուտք տանող ճանապարհների անվտանգությունը: Հենց այդ ժամանակից սկսեց գործել Մետաքսի մեծ ճանապարհը որպել միջանցիկ ուղի, միացնելով Հին Աշխարհի խոշոր քաղաքակրթությունները՝ Չինաստանը, Հնդկաստանը, Մերձավոր Արևելքն ու Եվրոպան: Քարավանային այդ հսկա ուղին գոյատևեց ավելի քան մեկուկես հազար տարի՝ առևտրական ոչ մի ճանապարհ այդքան երկար չի գործել:Չնայած Մետաքսի ճանապարհի երթուղիները հաճախ են փոփոխվել, կարելի է մատնանշել երկու հիմնական ուղղություններ, որ միացրել են Արևելքն ու Արևմուտքը: Դրանք են՝
- Հարավային Ճանապարհ — Չինաստանի հյուսիսից Միջին Ասիայով դեպի Մերձավոր Արևելք և Հյուսիսային ՀնդկաստանՀյուսիսային Ճանապարհ – Չինաստանի հյուսիսից Պամիրով և Մերձուրալով դեպի Ստորին Վոլգա և Սև ծովի ավազան:Մետաքսի ճանապարհի մի հատվածնԻրանի հյուսիսային շրջաններից ձգվում էր Արաքսի հովիտը՝ Ջուղայի գետանցով դեպի Նախճավան և Արտաշատ, այնտեղից՝ Սև ծովի նավահանգիստները։Մի հատվածն էլ Հյուսիսային Միջագետքով անցնում էր դեպի Կիլիկիայի նավահանգիստները:
Հյուսիսային և Հարավային ուղիների միջև կային բազմաթիվ միացնող և միջանկյալ ուղիներ: Ժամանակի ընթացքում հաղորդացման այս ուղիների վրա հայտնվեցին խիտ բնակեցված քաղաքներ ու ավաններ, որոնք սնվում ու սնում էին Մետաքսի ճանապարհը:
Մետաքսի ճանապարհի վրա ազդում էին ինչպես տնտեսական, այնպես էլ քաղաքական գործոնները: Օրինակ՝ թուրքերի կողմից Կոստանդնուպոլսի գրավումը կամ XVI դարի մեծ երաշտը:Ապրանքափոխանակությունը Արևելքի ու Արևմուտքի միջև ընթանում էր հիմնականում արևելքից արևմուտք: Եվրոպացիների գնողունակությունը կայուն չէր: Հռոմեական կայսրության ծաղկման շրջանում մետաքս ու արևելյան այլ ապրանքները մեծ պահանջարկ ունեին: Անտիկ հասարակության անկումն ու բնատնտեսության գերակշռությունը Արևմտյան Եվրոպայում խաթարեցին բնականոն առևտուրը Արևելքի հետ և չինական ապրանքները լավագույն դեպքում հասնում էին միչև Բյուզանդիա: Միայն զարգացած ավատատիրության շրջանում, սկսած XI դարից, արևելյան ապրանքները նորից պահանջարկ ունեցան Արևմտյան Եվրոպայում: Քանի որ Արևմտյան Եվրոպան արևելյան ապրանքների միակ սպառողը չէր, Մետաքսի ճանապարհը չդադարեց գործելուց նույնիսկ վաղ միջնադարում: Այս շրջանում արևելյան ապրանքների հիմնական սպառողները Մերձավոր Արևելքն ու Միջերկրական ծովի հարավային ափերն էին, ներառյալ՝ Իսպանիան:Մետաքսի ճանապարհին գտնվող երկրների կառավարողները մեծ եկամուտներ էին ստանում մաքսատուրքերից, որ առնում էին այն քաղաքներից, որով անցնում էին քարավանները: Այդ եկամուտները չկորցնելու համար ասիական երկրների տիրակալները խիստ օրենքներ էին ընդունում վաճառականների անձն ու ունեցվածքը պաշտպանելու համար: Այսպես՝ Լենկ Թեմուրը օրենք էր ընդունել, ըստ որի, այն նահանգը, որտեղ թալանել էին վաճառականին, պարտավոր էր փոխհատուցել կորուստի կրկնակի չափը տուժողին և հնգապատիկը հենց իրեն՝ Թեմուրին:Քոչվորները մշտապես մթերքի, գործիքների ու զենքերի կարիքն ունեին, որ արտադրում էին նստակյաց ժողովուրդները, բայց չէին կարող դրանց դիմաց առաջակել համարժեք արտադրանք: Դրա համար էլ ստիպված էին այդ ամենը ձեռք բերել բռնի ուժով՝ թալանով: Մետաքսի մեծ ճանապարհը հնարավորություն տվեց քոչվորներին իրենց տեղը գտնել աշխատանքի խաղաղ բաժանման մեջ: Նրանք սկսեցին իրենց ծառայությունն առաջարկել որպես քարավանների ուղեկցորդներ և ապահովեցին քարավանների անվտանգությունը: Մետքսի ճանապարհը դարձավ այն հանգրվանը, որտեղ երկար դարեր համագործակցեցին քոչվոր ու նստակյաց ժողովուրդները:
Չնայած առևտրի պահպանմանն ուղղված բոլոր միջոցառումներին, քարավանային առևտուրը Մետաքսի մեծ ճանապարհին մնում էր վտանգավոր, կապված մեծ ռիսկերի հետ: Արևելյան Միջերկրականից մինչև Չինաստան քարվանի ճանփորդությունըը ձգվում էր մի քանի տարի: Շատերը մահանում էին ճանապարհին տարաբնույթ ու տարափոխիկ հիվանդություններից, անսովոր կլիմայից, ավազակների հարձակումներից կամ տեղական իշխանավորների կամայականություններից: Քարավանները գնում էին անապատներով, կողմնորոշվելով մարդկանց և ուղտերի կմախքներով, որ սփռված էին Մետաքսի ողջ ճանապարհին: Երբ վաճառականը մեռնում էր օտար երկրում, սովորաբար նրա ունեցվածքին տեր էր դառնում տեղի իշխանավորը, եթե նրա հարազատները կամ գործընկերները ժամանակին չէին հասցնում հայտարարել այդ ունեցվածքի նկատմամբ իրենց իրավունքի մասին:Համարձակ վաճառականի ռիսկի վարձը լինում էր շատ բարձր եկամուտը: Միջնադարյան արաբական ասացվածքը ասում է, որ վաճառականը Բաղդադից Չինաստան գնաց հազար դիրհամով, վերադարձավ՝ հազար դինարով (մի դինարը 20 դիրհամ էր): Չցանկանալով կյանքը վտանգել, վաճառականները հազվադեպ էին անցնում ողջ Մետաքսի ճանապարհը ծայրից ծայր ինչպես Մարկո Պոլոն: Շատ հաճախ նրանք փոխանակում էին իրենց ապրանքը ճանապարհի որևէ հատվածում:Մետաքսի ճանապարհով տարածվում էին ոչ միայն ապրանքները, այլև տեղեկատվություն նրանց գոյության և արտադրության մասին:Մետաքսն, արդեն, մ.թ. II դարում Չինաստանից բացի արտադրվում էր նաև Արևելյան Թուրքեստանում, V դարից նաև Իրանում և Հայաստանում, իսկ VI դարից սկսած բյուզանդական կայսրերը մետաքսի արտադրություն կազմակերպեցին Հունաստանում: Լեգենդն ասում է, որ կայսրը համոզեց ճանապարհորդ վանականներին սնամեջ ձեռնափայտի մեջ գաղտնի Չինաստանից Բյուզանդիա տեղափոխել թթի շերամի որդնյակներ: Չինական օրինակով եվրոպացիները նույնպես զբաղվեցին թղթի արտադրությամբ: Սկզբից թուղթ էին գնում արևելյան վաճառականներից, իսկ XIII դարից սկսած սկսեցին սեփական թղթի արտադրությունը:
Մետաքսի մեծ ճանապարհի ձևավորման ընթացքում շատ նոր ապրանքների հետ ծանոթացան նաև Արևելքի երկրները: Արդեն հիշատակված Չժան Ցյանը վերադառնալով Միջին Ասիայից տեղեկություն բերեց ֆերգանական արգամակների՝ բարձրահասակ ձիերի մասին, որի մասին չգիտեին իր հայրենակիցները: Սկզբնական շրջանում չինացիները Միջին Ասիայից ձիերից բացի ստանում էին նաև լյուցերնի սերմեր՝ ձիերի կերարտադրության համար, ինչպես նաև խաղողի տնկիներ: Մինչ այդ չինացիները ծանոթ չէին ոչ խաղողի, ոչ էլ գինեգործության հետ; Ավելի ուշ Մետաքսի մեծ ճանապարհի շնորհիվ չինացիները յուրացրին նաև մի քանի այլ գյուղատնտեսական կուլտուրա՝ լոբի, սոխ, վարունգ, գազար և այլն:Մետաքսի ճանապարհը մեծ դեր խաղաց նաև աշխարհագրական գիտելիքների զարգացման ու տարածման գործում: Միայն այս առևտրական ուղու ձևավորումից հետո եվրոպացիներն ու չինացիները ճանաչեցին իրար և, գոնե, մոտավոր գաղափար կազմեցին Եվրասիայի քաղաքակրթությունների մասին:Մեծ է Մետաքսի Ճանապարհի դերը համաշխարհային կրոնների տարածման գործում: Այս տարածաշրջանում մեծ վերելք ապրեց հատկապես բուդդիզմը: Այն համարվում էր Քուշանական կայսրության պետական կրոնը: Վաճառականների քարավանների հետ բուդդայական վանականները անցան Միջին Ասիա և Չինաստան, այստեղ տարածելով իրենց կրոնը: Արդյունքում՝ մինչև XI դարը բուդդայականությունը որպես գերիշխող հավատք հաստատվեց Միջին Ասիայում, Չինաստանում և Հեռավոր Արևելքում:Մեծ ազդեցություն ձեռք բերեց նաև իսլամը Մետաքսի ճանապարհի ողջ երկայնքով: Սկզբում այն տարածում էին Արաբական խալիֆաթի բանակները բռնի ուժով: X – XIV դարերում իսլամը արդեն խաղաղ ընթացքով դարձավ գերշխող կրոն Միջին և Կենտրոնական Ասիայում, ինչպես նաև Մերձավոր Արևելքում: Չինաստանում իսլամը մեծ տարածում չգտավ, չնայած այստեղ կար բավականին կայուն մուսուլմանական առևտրական համայնք:
Համեմատաբար քիչ տարածում գտավ քրիստոնեությունը: Քրիստոնեության տարածումը հիմնականում կապված է նեստորականության հետ: Մեր կրոնի այս ուղղությունը 431թ. Էֆեսի տիեզերաժողովում աղանդ համարվեց և նրա հետևորդները հալածանքից խուսափելով հեռացան դեպի արևելք, այստեղ տարածելով իրենց ուսմունքը: XIII դարում, երբ մոնղոլ – թաթարնեևրը ներխուժեցին Հայատան, սկզբում նրանք շատ լոյալ էին հայոց եկեղեցու նկատմամբ, նույնիսկ ազատեցին եկեղեցին հարկերից: Դա բացատրվում է նրանով, որ մոնղոլ կառավարիչնեից շատերը քրիսոնեա էին՝ նեստորական: Իրավիճակը կտրուկ փոխվեց, երբ XIV դարում մոնղոլներն ընդունեցին իսլամ, և եկեղեցիները հարկի տակ դրվեցին, և կրոնական հալածանք սկսվեց: XIV դարից սկսած քրիստոնեության տարածման նոր ալիք սկսվեց Մետաքսի ճանապարհի երկայնքով: Հռոմի պապի հանձնարարությամբ Չինաստանում գործունեություն ծավալեցին կաթոլիկ միսիոներները: Սակայն Չինգիզ խանի տերության անկումից հետո, XIV դարի կեսերից Ասիան փաստորեն փակվեց քրիստոնեաների համար: Քրիստոնեական քարոզչությունն Ասիայում համեստ արդյունքներ ունեցավ: Այստեղ փոքր տարածում գտան նաև հուդայականությունը, որը Խազարական պետության պետական կրոնն էր, մանիհեյականությունը, զորաստրիզմը և այլն: Սրանցից և ոչմեկը խոր արմատներ չձգեց ասիական ժողովուրդների մեջ:Մետաքսի մեծ ճանապարհի գործունեության ընթացքում տնտեսական ու մշակութային արդյունավետ շփումներ ստեղծվեցին շատ ժողովուրդների միջև: Հետազոտողները նկատել են որ, նույնիսկ, տարբեր կրոնների տաճարներն Ասիայի առևտրաշատ քաղաքներում բավականին շատ ընդհանրություններ ունեն:Այս ընդհանրությունները, սակայն զարգացում չստացան: Մշակութային ու տեխնոլոգիական փոխանակումները սահմանափակ էին: Օրինակ՝ գրատպությունն ու թղթադրամի գյուտը չփոխառեցին նույնիսկ Չինաստանին մոտ երկրները: Սոցիալ տնտեսական ոլորտում նորարական տեխնոլոգիաներ համարյա չէին ներդրվում: Եվրոպացիներն ավելի մեծ հետաքրքրություն էին ցուցաբերում Արևելքի նկատմամբ, քան վերջիններս ՝ Եվրոպայի: Մետաքսի մեծ ճանապարհի անկումը չեզոքացրեց խաղաղ տնտեսական ու մշակութային շփումները, որին փոխարինեց Արևելքի գաղութացումը եվրոպացիների կողմից:
Այսպիսով՝ եթե Արևմուտքը Մետաքսի ճանապարհով ստեղծված մշակութային շփումների շնորհիվ Արևելքից փոխառավ հիմնականում արդյունաբերական «նորույթներ», ապա Արևելքը՝ գյուղատնտեսական: Դա խոսում է նրա մասին , որ Արևելքը մինչև XVIII – XIX դարերը տեխնոլոգիական առավելություն ուներ Եվրոպայի նկատմամբ: Որոշ տեխնիկական գաղտնիքներ, ինչպես դամասկոսյան պողպատը, ճենապակին և այլն, եվրոպացիներն այդպես էլ բացահայտել չկարողացան Մետաքսի ճանապարհի գոյոիթյան ողջ ընթացքում:Վերջին տասնամյակներում միջազգային տարբեր ատյաններում բազմիցս բարձրաձայնվել է Մետաքսի մեծ ճանապարհի վերանայման ու վերականգնման հարցերը: 1987 – 1997 թթ. գործում էր ՅՈՒՆԵՍԿՈ – ի «Մետաքսի ճանապարհը — երկխոսության ուղի» ծրագիրը, որը Մետաքսի ճանապարհի վերածնման առաջին քայլը հանդիսացավ:Եվրոպան Ասիային կապող ցամաքային ճանապարհների թույլ զարգացածությունը խանգարում է Եվրասիայի բոլոր երկրների զարգացմանը: Ժամանակակից տրանսպորտային հաղորդակցման ուղիների ստեղծումն էլ համարում են նոր Մետաքսի ճանապարհի ստեղծում:Ռուսաստանում 1903 թ. կառուցվել էր երկաթուղային ճանապարհ, որ Սանկտ – Պետերբուրգը կապում էր Վլադիվոստոկի հետ: Դա Տրանսսիբն էր և Արևելա – Չինական երկաթուղին: 1970 – 2000 թթ. Կառուցվեց Բայկալ – Ամուրյան մագիստրալը (ԲԱՄ): Այս ուղիները մասամբ փոխարինում էին Մետաքսի ճանապարհին, սակայն, քանի որ տրանսպորտային հաղորդակցություն չկար Ճապոնիայի հետ, որն այս տարածաշրջանի ամենամեծ արտահանող երկիրն էր, բարդանում էր այս ուղու շահագործումը: Նախագիծ կա, ԲԱՄ – ը թունելներով ձգել մինչև Սախալին, այնուհետև ճապոնական Հոկայդո կղզի, սակայն ռուս — ճապոնական քաղաքական խնդիրների պատճառով այս, ինչպես նաև բազմաթիվ այլ նախագծեր լուծում չեն ստանում:
Զուգահեռաբար քննարկվում է նաև մեկ այլ մագիստրալի կառուցման խնդիր, որը Չինաստանը Թուրքեստանի վրայով կկապի Վրաստանի և Թուրքիաի հետ: Այս ծրագիրը կոչվում է ՏՐԱՍԵԿԱ (ТРАСЕСА – Transport Corridor Europe – Caucasus – Asia):
1993 թ. մայիսին ասիական ութ երկրներ և Եվրամիությունը համատեղ հռչակագիր ստորագրեցին նոր եվրասիական տրանսպորտային միջանցք ստեղծելու մասին: 1998 թ. սեպտեմբերին Բաքվում արդեն 32 եվրասիական երկիր բազմակողմանի համաձայնագիր ստորագրեցին պատմական Մետաքսի ճանապարհը՝ Եվրոպա – Կովկաս – Ասիա ուղղությամբ վերականգնելու մասին: Ցավոք, Հայաստանն այս անգամ էլ դուրս մնաց ինչպես այս, այնպես էլ բազմաթիվ այլ տարածաշրջանային նախագծերից: Պատճառը արցախյան չլուծված հակամարտությունն է: Մինչդեռ այս ծրագիրը կնպաստեր մեր երկրի տնտեսական զարգացմանն ու միջազգային հեղինակության բարձրացմանը:ՏՐԱՍԵԿԱ ծրագիրը ֆինանսական աջակցություն է ստանում Եվրոպական նարգացման ու վերակառուցման բանկից և Միջազգային վալյուտային ֆոնդից: Նրա շրջանակներում կառուցվում են ոչ միայն երկաթուղիներ, այլև նավահանգիստներ Սև և Կասպից ծովերի ափին, կապի ժամանակակից համակարգեր, ավտոմոբիլային ճանապարհներ: Զարգացման պլաններով նախատեսվում են նոր նավթա – գազամուղներ, զբոսաշրջական ինֆրակառույցներ Միջին և Կենտրոնական Ասիայում, աշխատանքի միջազգային բաժանում տարածաշրջանի երկրների մեջ և այլն: Սակայն ՏՐԱՍԵԿԱ – ի պլանների լիարժեք իրագործումը շատ մասնագետներ կասկածի տակ են առնում: Առաջին հերթին տեխնիկապես շատ բարդ խնդիր է Չինաստանից Տյան – Շանով Ֆերգանայի հովիտ ձգվող երկաթգծի կառուցումը: Երկրորդ՝ բավականին շատ են քաղաքական խնդիրները մասնակից երկրների միջև: Դժվար է այս տարատսակ ու տարաբնույթ երկրների միջև պահպանել քաղաքական ու իրավական կայունություն: Շատ կարևոր է նաև Ռուսաստանի դիրքորոշումը, քանի որ ՏՐԱՍԵԿԱ – ն կթուլացնի Միջին Ասիայի և Անդրկովկասի երկրների տնտեսական կախվածությունը Ռուսաստանից:
Հայկական հետքերը Մետաքսի ճանապարհին
- Հայկական օբսիդիանը՝ Մետաքսի ճանապարհինԳիտնականները պարզել են, որ Միջագետքի տարածքում օբսիդիանի ամենամեծ հանքը Հայաստանում է եղել, որից օգտվել են նաև մեր հեռավոր հարևանները: Հնդկաստանում հայտնաբերվել են նիզակներին ամրացվող օբսիդիանից սուր ծայրեր՝ թվագրված բրոնզեդարին, մ.թ.ա. 3-6 հազարամյակներ: Հետազոտության արդյունքում պարզվել է, որ դրանք հայկական օբսիդիան են:
Հայկական նավթը՝ գինիԱրենիի քարանձավներում հայտնաբերվել են գինեգործության հարուստ ավանդույթների մասին վկայող գտածոներ, որոնք նույնպես վերագրվում են բրոնզե դարին: Ինչպես այսօր նավթն է աշխարհի շատ երկրների համար մեծ պահանջարկ վայելում, այնպես էլ գինին է Հայաստանից այլ երկրներ ներկրվող նյութական արժեք եղել: Չինական Թան դինաստիայի ժամանակների եռագույն արձանիկներ են հայտնաբերվել: Արտասահմանցի հեղինակավոր տարբեր մասնագետներ հաստատում են, որ գինեպարկով արձանիկներում հայ էթնոս է պատկերված: Գտածոները Տորոնտոյում են:
Հայաստանը՝ հին տեղագրություններումՉինական աղբյուրներում Հայաստան անունն առաջին անգամ հիշատակվում է 2-րդ դարում, այսինքն՝ մինչև Մետաքսի ճանապարհի բացվելը: Քարտեզը, որ հայտանաբերվել է, կազմվել է 13-րդ դարում, բայց քարտեզի բովանդակությունը վերաբերում է 2-րդ դարին: Այնտեղ նշվում է Աման երկիրը. նկարագրվում է, որ այն հյուսիսից շրջապատված է լեռնաշղթաներով
Ասիական էթնոսը՝ ՀայաստանումՇիրակի մարզի Շիրակավան և Բենիամին գյուղերի տարածքում դեռ սովետական տարիներին հայտաբերվել է ասիական 600 գանգ: Որոշների վրա հարվածի հետքեր կան, ինչը նշանակում է, որ եկվորները տեղացիների կողմից գրկաբաց չեն ընդունվել: Մի մասն էլ դեֆորմացված է: Հայտնի է, որ ասիացիները դեռ մանկուց իրենց երեխաների գլուխները գանգի հատվածից սեղմում էին՝ այն երկարացնելու համար: Գտածոների թվագրությունը որքան մոտենում է մեր ժամանակներին, այնքան ասիական տարբերանշաններն անհետանում են: Սա փաստում է, որ ասիացիները ժամանակի ընթացքում ձուլվել են տեղաբնակների հետ ու կորցրել գենետիկական ազգային առանձնահատկությունները:
Թասային հայտնագործությունՉինաստանում գտնվել է ապակե թաս՝ թվագրված 4-րդ դարին: Նույն թասից կա նաև Դվինում: Իսկ Գյումրու երկրաբանական թանգարանում նրան ցուցադրվում է չինական մեկ այլ թաս: Պարզվել է, որ այն 600 տարվա պատմություն ունի և պատկանում է չինական Մին դինաստիային:
Հայկական գանձերի հետքերովԻսիկուլ լճի տակ փնտրվում է հայ եղբայների վանքը, որի մասին հիշատակվում է Փարիզում գտնվող միջնադարյան քարտեզում: Այնտեղ նշված է, որ Իսիկուլի տարածքում՝ հյուսիսային սահմանին, հայկական վանք է եղել, որտեղ պահվել է Հիսուս Քրիստոսի առաքյալ Մաթևոսի աճյունը: Բազմաթիվ գիտնականներ փորձել են գտնել վանքը: Այսօր էլ կազմակերպվում են հետազոտական արշավներ դեպի Իսիկուլ: 1970-80-ականներին Պետանվտանգության աշխատակիցների կողմից արգելված էր այդ տարածք մտնելը: Տեղեկություններ էին տարածվել, որ վանքում գանձեր կան թաղված, որոնք գայթակղում էին շատ գանձեր որոնողների:
Հեթում արքան՝ Մարկո Պոլոյից առաջԱսիական ճամփորդությունների մասին տարածված է Մարկո Պոլոյի գիրքը: Բայց դեռ նրանից առաջ հայերն են ճամփորդել, ու դրա մասին գրավոր վկայություններ թողել: Հեթում արքան Միջերկրականի ափերից հասել է Չինաստան, երբ Մարկո Պոլոն դեռ 1 տարեկան էր, ու երբ այդ երկրի մասին աշխարհի շատ ժողովուրդներ պատկերացում անգամ չունեին: Հեթում արքայի ճամփորդության մասին 50 տարի հետո Հեթում պատմիչը գրել էր ճանապարհորդական գիրք, որն աշխարհում առաջիններից մեկն է:
Աստվածաշունչը՝ չինարեն՝ թարգմանված հայի ձեռամբՄակաո քաղաքում ծնված Ջոն Լազար անունով մի երիտասարդ՝ հայ վաճառականի ընտանիքից, ունեցել է երկու չինացի դայակ: Նրա իսկական անունը Հովհաննես Լազարյան է: 20-23 տարեկանում՝ 1805 թվականին, Սիրանպուրի միսիոներները նրան պատվիրում են թարգմանել Նոր կտակարանը: Գտնվել են Հովհաննեսի ընկերոջ նամակները: Այնտեղ գրված է, որ Լազարը նստում էր իր կողքին ու չինարեն թարգմանում Աստվածաշունչը: Գրքի բնօրինակի էջերում երևում է, որ Հովհաննեսը մատիտով նշում-դիտողություններ է արել ինքն իրեն: Աստվածաշնչի՝ Հովհաննես Ղազարյանի չինարեն թարգամանությունն աշխարհում ամենահաջողվածն է համարվում:
Ուրարտական գորգերի ճամփորդությունն ԱսիայումԷրմիտաժում պահվում է Պազիրիկ գորգ, որը, գիտնականների կարծիքով, Հայաստանում է գործվել: Ուրարտական թագավորության ժամանակներում այն հայտնվել է Չինաստանի սահմանների մոտ: Գորգի վրա կան և՛ արևելյան, և՛ արևմտյան մշակույթների հետքեր՝ հյուսիսային եղնիկ, ձի՝ պոչը կապած, ինչն ընդունված էր միջինասիական սակերի մոտ, գրիֆոն, Կենաց ծառ ու հավերժության նշան, որոնք էլ հատուկ են հայկական գորգագործությանն ու մշակույթին: Գորգը թվագրվում է մ.թ.ա. 5-րդ դարին: Այն գտել են Ալթայում՝ հին դամբարանում: Հավանաբար գորգի հեղինակը ուրարտացիներն էին՝ որպես ճանաչված գորգագործներ:
Արևելքի հետքերը հայկական մատյաններումՄատենադարանում պահվում է Հովհաննես եպիսկոպոսի պատկերը, որի զգեստի վրա նկարված է չինական վիշապ: Իսկ Թորոս Ռոսլինի մանրանկարներից մեկում կերպարների զգեստները, արտաքինը, անգամ դիմագծերը հայկական չեն. անզեն աչքով երևում է, որ դրանք ասիական են: Նկարի վրա գրված է՝ «Թաթարն եկավ այսաւր»:
Կինոյի և գրքի լեզվովՀայ-չինական և առհասարակ հայ-ասիական հարաբերությունների մասին Ռուբեն Գինեյը պատրաստվում է գիրք գրել ու գիտահետազոտական ուսումնասիրություններում ընդգրկել բոլոր ժամանակաշրջանները: Այն պատմահնագիտական բացահայտումների աղբյուր է լինելու: Առայժմ Ռուբենը վավերագրական ֆիլմով է հանրությանը ծանոթացնում անցյալի առեղծվածներին: Այն կոչվում է «Անդին. Հայոց ճանապարհորդության տարեգրություն»:
հայտնվեցին խիտ բնակեցված քաղաքներ ու ավաններ, որոնք սնվում ու սնում էին Մետաքսի ճանապարհը:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Մետաքսի ճանապարհի վրա ազդում էին ինչպես տնտեսական, այնպես էլ քաղաքական գործոնները: Օրինակ՝ թուրքերի կողմից Կոստանդնուպոլսի գրավումը կամ XVI դարի մեծ երաշտը:
Ապրանքափոխանակությունը Արևելքի ու Արևմուտքի միջև ընթանում էր հիմնականում արևելքից արևմուտք: Եվրոպացիների գնողունակությունը կայուն չէր: Հռոմեական կայսրության ծաղկման շրջանում մետաքս ու արևելյան այլ ապրանքները մեծ պահանջարկ ունեին: Անտիկ հասարակության անկումն ու բնատնտեսության գերակշռությունը Արևմտյան Եվրոպայում խաթարեցին բնականոն առևտուրը Արևելքի հետ և չինական ապրանքները լավագույն դեպքում հասնում էին միչև Բյուզանդիա: Միայն զարգացած ավատատիրության շրջանում, սկսած XI դարից, արևելյան ապրանքները նորից պահանջարկ ունեցան Արևմտյան Եվրոպայում: Քանի որ Արևմտյան Եվրոպան արևելյան ապրանքների միակ սպառողը չէր, Մետաքսի ճանապարհը չդադարեց գործելուց նույնիսկ վաղ միջնադարում: Այս շրջանում արևելյան ապրանքների հիմնական սպառողները Մերձավոր Արևելքն ու Միջերկրական ծովի հարավային ափերն էին, ներառյալ՝ Իսպանիան:
Մետաքսի ճանապարհին գտնվող երկրների կառավարողները մեծ եկամուտներ էին ստանում մաքսատուրքերից, որ առնում էին այն քաղաքներից, որով անցնում էին քարավանները: Այդ եկամուտները չկորցնելու համար ասիական երկրների տիրակալները խիստ օրենքներ էին ընդունում վաճառականների անձն ու ունեցվածքը պաշտպանելու համար: Այսպես՝ Լենկ Թեմուրը օրենք էր ընդունել, ըստ որի, այն նահանգը, որտեղ թալանել էին վաճառականին, պարտավոր էր փոխհատուցել կորուստի կրկնակի չափը տուժողին և հնգապատիկը հենց իրեն՝ Թեմուրին:
Քոչվորները մշտապես մթերքի, գործիքների ու զենքերի կարիքն ունեին, որ արտադրում էին նստակյաց ժողովուրդները, բայց չէին կարող դրանց դիմաց առաջակել համարժեք արտադրանք: Դրա համար էլ ստիպված էին այդ ամենը ձեռք բերել բռնի ուժով՝ թալանով: Մետաքսի մեծ ճանապարհը հնարավորություն տվեց քոչվորներին իրենց տեղը գտնել աշխատանքի խաղաղ բաժանման մեջ: Նրանք սկսեցին իրենց ծառայությունն առաջարկել որպես քարավանների ուղեկցորդներ և ապահովեցին քարավանների անվտանգությունը: Մետքսի ճանապարհը դարձավ այն հանգրվանը, որտեղ երկար դարեր համագործակցեցին քոչվոր ու նստակյաց ժողովուրդները:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Չնայած առևտրի պահպանմանն ուղղված բոլոր միջոցառումներին, քարավանային առևտուրը Մետաքսի մեծ ճանապարհին մնում էր վտանգավոր, կապված մեծ ռիսկերի հետ: Արևելյան Միջերկրականից մինչև Չինաստան քարվանի ճանփորդությունըը ձգվում էր մի քանի տարի: Շատերը մահանում էին ճանապարհին տարաբնույթ ու տարափոխիկ հիվանդություններից, անսովոր կլիմայից, ավազակների հարձակումներից կամ տեղական իշխանավորների կամայականություններից: Քարավանները գնում էին անապատներով, կողմնորոշվելով մարդկանց և ուղտերի կմախքներով, որ սփռված էին Մետաքսի ողջ ճանապարհին: Երբ վաճառականը մեռնում էր օտար երկրում, սովորաբար նրա ունեցվածքին տեր էր դառնում տեղի իշխանավորը, եթե նրա հարազատները կամ գործընկերները ժամանակին չէին հասցնում հայտարարել այդ ունեցվածքի նկատմամբ իրենց իրավունքի մասին:
Համարձակ վաճառականի ռիսկի վարձը լինում էր շատ բարձր եկամուտը: Միջնադարյան արաբական ասացվածքը ասում է, որ վաճառականը Բաղդադից Չինաստան գնաց հազար դիրհամով, վերադարձավ՝ հազար դինարով (մի դինարը 20 դիրհամ էր): Չցանկանալով կյանքը վտանգել, վաճառականները հազվադեպ էին անցնում ողջ Մետաքսի ճանապարհը ծայրից ծայր ինչպես Մարկո Պոլոն: Շատ հաճախ նրանք փոխանակում էին իրենց ապրանքը ճանապարհի որևէ հատվածում:
Մետաքսի ճանապարհով տարածվում էին ոչ միայն ապրանքները, այլև տեղեկատվություն նրանց գոյության և արտադրության մասին:
Մետաքսն, արդեն, մ.թ. II դարում Չինաստանից բացի արտադրվում էր նաև Արևելյան Թուրքեստանում, V դարից նաև Իրանում և Հայաստանում, իսկ VI դարից սկսած բյուզանդական կայսրերը մետաքսի արտադրություն կազմակերպեցին Հունաստանում: Լեգենդն ասում է, որ կայսրը համոզեց ճանապարհորդ վանականներին սնամեջ ձեռնափայտի մեջ գաղտնի Չինաստանից Բյուզանդիա տեղափոխել թթի շերամի որդնյակներ: Չինական օրինակով եվրոպացիները նույնպես զբաղվեցին թղթի արտադրությամբ: Սկզբից թուղթ էին գնում արևելյան վաճառականներից, իսկ XIII դարից սկսած սկսեցին սեփական թղթի արտադրությունը:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Մետաքսի մեծ ճանապարհի ձևավորման ընթացքում շատ նոր ապրանքների հետ ծանոթացան նաև Արևելքի երկրները: Արդեն հիշատակված Չժան Ցյանը վերադառնալով Միջին Ասիայից տեղեկություն բերեց ֆերգանական արգամակների՝ բարձրահասակ ձիերի մասին, որի մասին չգիտեին իր հայրենակիցները: Սկզբնական շրջանում չինացիները Միջին Ասիայից ձիերից բացի ստանում էին նաև լյուցերնի սերմեր՝ ձիերի կերարտադրության համար, ինչպես նաև խաղողի տնկիներ: Մինչ այդ չինացիները ծանոթ չէին ոչ խաղողի, ոչ էլ գինեգործության հետ; Ավելի ուշ Մետաքսի մեծ ճանապարհի շնորհիվ չինացիները յուրացրին նաև մի քանի այլ գյուղատնտեսական կուլտուրա՝ լոբի, սոխ, վարունգ, գազար և այլն:
Մետաքսի ճանապարհը մեծ դեր խաղաց նաև աշխարհագրական գիտելիքների զարգացման ու տարածման գործում: Միայն այս առևտրական ուղու ձևավորումից հետո եվրոպացիներն ու չինացիները ճանաչեցին իրար և, գոնե, մոտավոր գաղափար կազմեցին Եվրասիայի քաղաքակրթությունների մասին:
Մեծ է Մետաքսի Ճանապարհի դերը համաշխարհային կրոնների տարածման գործում: Այս տարածաշրջանում մեծ վերելք ապրեց հատկապես բուդդիզմը: Այն համարվում էր Քուշանական կայսրության պետական կրոնը: Վաճառականների քարավանների հետ բուդդայական վանականները անցան Միջին Ասիա և Չինաստան, այստեղ տարածելով իրենց կրոնը: Արդյունքում՝ մինչև XI դարը բուդդայականությունը որպես գերիշխող հավատք հաստատվեց Միջին Ասիայում, Չինաստանում և Հեռավոր Արևելքում:
Մեծ ազդեցություն ձեռք բերեց նաև իսլամը Մետաքսի ճանապարհի ողջ երկայնքով: Սկզբում այն տարածում էին Արաբական խալիֆաթի բանակները բռնի ուժով: X – XIV դարերում իսլամը արդեն խաղաղ ընթացքով դարձավ գերշխող կրոն Միջին և Կենտրոնական Ասիայում, ինչպես նաև Մերձավոր Արևելքում: Չինաստանում իսլամը մեծ տարածում չգտավ, չնայած այստեղ կար բավականին կայուն մուսուլմանական առևտրական համայնք:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Համեմատաբար քիչ տարածում գտավ քրիստոնեությունը: Քրիստոնեության տարածումը հիմնականում կապված է նեստորականության հետ: Մեր կրոնի այս ուղղությունը 431թ. Էֆեսի տիեզերաժողովում աղանդ համարվեց և նրա հետևորդները հալածանքից խուսափելով հեռացան դեպի արևելք, այստեղ տարածելով իրենց ուսմունքը: XIII դարում, երբ մոնղոլ – թաթարնեևրը ներխուժեցին Հայատան, սկզբում նրանք շատ լոյալ էին հայոց եկեղեցու նկատմամբ, նույնիսկ ազատեցին եկեղեցին հարկերից: Դա բացատրվում է նրանով, որ մոնղոլ կառավարիչնեից շատերը քրիսոնեա էին՝ նեստորական: Իրավիճակը կտրուկ փոխվեց, երբ XIV դարում մոնղոլներն ընդունեցին իսլամ, և եկեղեցիները հարկի տակ դրվեցին, և կրոնական հալածանք սկսվեց: XIV դարից սկսած քրիստոնեության տարածման նոր ալիք սկսվեց Մետաքսի ճանապարհի երկայնքով: Հռոմի պապի հանձնարարությամբ Չինաստանում գործունեություն ծավալեցին կաթոլիկ միսիոներները: Սակայն Չինգիզ խանի տերության անկումից հետո, XIV դարի կեսերից Ասիան փաստորեն փակվեց քրիստոնեաների համար: Քրիստոնեական քարոզչությունն Ասիայում համեստ արդյունքներ ունեցավ: Այստեղ փոքր տարածում գտան նաև հուդայականությունը, որը Խազարական պետության պետական կրոնն էր, մանիհեյականությունը, զորաստրիզմը և այլն: Սրանցից և ոչմեկը խոր արմատներ չձգեց ասիական ժողովուրդների մեջ:
Մետաքսի մեծ ճանապարհի գործունեության ընթացքում տնտեսական ու մշակութային արդյունավետ շփումներ ստեղծվեցին շատ ժողովուրդների միջև: Հետազոտողները նկատել են որ, նույնիսկ, տարբեր կրոնների տաճարներն Ասիայի առևտրաշատ քաղաքներում բավականին շատ ընդհանրություններ ունեն:
Այս ընդհանրությունները, սակայն զարգացում չստացան: Մշակութային ու տեխնոլոգիական փոխանակումները սահմանափակ էին: Օրինակ՝ գրատպությունն ու թղթադրամի գյուտը չփոխառեցին նույնիսկ Չինաստանին մոտ երկրները: Սոցիալ տնտեսական ոլորտում նորարական տեխնոլոգիաներ համարյա չէին ներդրվում: Եվրոպացիներն ավելի մեծ հետաքրքրություն էին ցուցաբերում Արևելքի նկատմամբ, քան վերջիններս ՝ Եվրոպայի: Մետաքսի մեծ ճանապարհի անկումը չեզոքացրեց խաղաղ տնտեսական ու մշակութային շփումները, որին փոխարինեց Արևելքի գաղութացումը եվրոպացիների կողմից:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Այսպիսով՝ եթե Արևմուտքը Մետաքսի ճանապարհով ստեղծված մշակութային շփումների շնորհիվ Արևելքից փոխառավ հիմնականում արդյունաբերական «նորույթներ», ապա Արևելքը՝ գյուղատնտեսական: Դա խոսում է նրա մասին , որ Արևելքը մինչև XVIII – XIX դարերը տեխնոլոգիական առավելություն ուներ Եվրոպայի նկատմամբ: Որոշ տեխնիկական գաղտնիքներ, ինչպես դամասկոսյան պողպատը, ճենապակին և այլն, եվրոպացիներն այդպես էլ բացահայտել չկարողացան Մետաքսի ճանապարհի գոյոիթյան ողջ ընթացքում:
Վերջին տասնամյակներում միջազգային տարբեր ատյաններում բազմիցս բարձրաձայնվել է Մետաքսի մեծ ճանապարհի վերանայման ու վերականգնման հարցերը: 1987 – 1997 թթ. գործում էր ՅՈՒՆԵՍԿՈ – ի «Մետաքսի ճանապարհը — երկխոսության ուղի» ծրագիրը, որը Մետաքսի ճանապարհի վերածնման առաջին քայլը հանդիսացավ:
Եվրոպան Ասիային կապող ցամաքային ճանապարհների թույլ զարգացածությունը խանգարում է Եվրասիայի բոլոր երկրների զարգացմանը: Ժամանակակից տրանսպորտային հաղորդակցման ուղիների ստեղծումն էլ համարում են նոր Մետաքսի ճանապարհի ստեղծում:
Ռուսաստանում 1903 թ. կառուցվել էր երկաթուղային ճանապարհ, որ Սանկտ – Պետերբուրգը կապում էր Վլադիվոստոկի հետ: Դա Տրանսսիբն էր և Արևելա – Չինական երկաթուղին: 1970 – 2000 թթ. Կառուցվեց Բայկալ – Ամուրյան մագիստրալը (ԲԱՄ): Այս ուղիները մասամբ փոխարինում էին Մետաքսի ճանապարհին, սակայն, քանի որ տրանսպորտային հաղորդակցություն չկար Ճապոնիայի հետ, որն այս տարածաշրջանի ամենամեծ արտահանող երկիրն էր, բարդանում էր այս ուղու շահագործումը: Նախագիծ կա, ԲԱՄ – ը թունելներով ձգել մինչև Սախալին, այնուհետև ճապոնական Հոկայդո կղզի, սակայն ռուս — ճապոնական քաղաքական խնդիրների պատճառով այս, ինչպես նաև բազմաթիվ այլ նախագծեր լուծում չեն ստանում:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Զուգահեռաբար քննարկվում է նաև մեկ այլ մագիստրալի կառուցման խնդիր, որը Չինաստանը Թուրքեստանի վրայով կկապի Վրաստանի և Թուրքիաի հետ: Այս ծրագիրը կոչվում է ՏՐԱՍԵԿԱ (ТРАСЕСА – Transport Corridor Europe – Caucasus – Asia):
1993 թ. մայիսին ասիական ութ երկրներ և Եվրամիությունը համատեղ հռչակագիր ստորագրեցին նոր եվրասիական տրանսպորտային միջանցք ստեղծելու մասին: 1998 թ. սեպտեմբերին Բաքվում արդեն 32 եվրասիական երկիր բազմակողմանի համաձայնագիր ստորագրեցին պատմական Մետաքսի ճանապարհը՝ Եվրոպա – Կովկաս – Ասիա ուղղությամբ վերականգնելու մասին: Ցավոք, Հայաստանն այս անգամ էլ դուրս մնաց ինչպես այս, այնպես էլ բազմաթիվ այլ տարածաշրջանային նախագծերից: Պատճառը արցախյան չլուծված հակամարտությունն է: Մինչդեռ այս ծրագիրը կնպաստեր մեր երկրի տնտեսական զարգացմանն ու միջազգային հեղինակության բարձրացմանը:
ՏՐԱՍԵԿԱ ծրագիրը ֆինանսական աջակցություն է ստանում Եվրոպական նարգացման ու վերակառուցման բանկից և Միջազգային վալյուտային ֆոնդից: Նրա շրջանակներում կառուցվում են ոչ միայն երկաթուղիներ, այլև նավահանգիստներ Սև և Կասպից ծովերի ափին, կապի ժամանակակից համակարգեր, ավտոմոբիլային ճանապարհներ: Զարգացման պլաններով նախատեսվում են նոր նավթա – գազամուղներ, զբոսաշրջական ինֆրակառույցներ Միջին և Կենտրոնական Ասիայում, աշխատանքի միջազգային բաժանում տարածաշրջանի երկրների մեջ և այլն: Սակայն ՏՐԱՍԵԿԱ – ի պլանների լիարժեք իրագործումը շատ մասնագետներ կասկածի տակ են առնում: Առաջին հերթին տեխնիկապես շատ բարդ խնդիր է Չինաստանից Տյան – Շանով Ֆերգանայի հովիտ ձգվող երկաթգծի կառուցումը: Երկրորդ՝ բավականին շատ են քաղաքական խնդիրները մասնակից երկրների միջև: Դժվար է այս տարատսակ ու տարաբնույթ երկրների միջև պահպանել քաղաքական ու իրավական կայունություն: Շատ կարևոր է նաև Ռուսաստանի դիրքորոշումը, քանի որ ՏՐԱՍԵԿԱ – ն կթուլացնի Միջին Ասիայի և Անդրկովկասի երկրների տնտեսական կախվածությունը Ռուսաստանից:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Հայկական հետքերը Մետաքսի ճանապարհին
- Հայկական օբսիդիանը՝ Մետաքսի ճանապարհին
Գիտնականները պարզել են, որ Միջագետքի տարածքում օբսիդիանի ամենամեծ հանքը Հայաստանում է եղել, որից օգտվել են նաև մեր հեռավոր հարևանները: Հնդկաստանում հայտնաբերվել են նիզակներին ամրացվող օբսիդիանից սուր ծայրեր՝ թվագրված բրոնզեդարին, մ.թ.ա. 3-6 հազարամյակներ: Հետազոտության արդյունքում պարզվել է, որ դրանք հայկական օբսիդիան են:
Հայկական նավթը՝ գինի
Արենիի քարանձավներում հայտնաբերվել են գինեգործության հարուստ ավանդույթների մասին վկայող գտածոներ, որոնք նույնպես վերագրվում են բրոնզե դարին: Ինչպես այսօր նավթն է աշխարհի շատ երկրների համար մեծ պահանջարկ վայելում, այնպես էլ գինին է Հայաստանից այլ երկրներ ներկրվող նյութական արժեք եղել: Չինական Թան դինաստիայի ժամանակների եռագույն արձանիկներ են հայտնաբերվել: Արտասահմանցի հեղինակավոր տարբեր մասնագետներ հաստատում են, որ գինեպարկով արձանիկներում հայ էթնոս է պատկերված: Գտածոները Տորոնտոյում են:
Հայաստանը՝ հին տեղագրություններում
Չինական աղբյուրներում Հայաստան անունն առաջին անգամ հիշատակվում է 2-րդ դարում, այսինքն՝ մինչև Մետաքսի ճանապարհի բացվելը: Քարտեզը, որ հայտանաբերվել է, կազմվել է 13-րդ դարում, բայց քարտեզի բովանդակությունը վերաբերում է 2-րդ դարին: Այնտեղ նշվում է Աման երկիրը. նկարագրվում է, որ այն հյուսիսից շրջապատված է լեռնաշղթաներով:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Ասիական էթնոսը՝ Հայաստանում
Շիրակի մարզի Շիրակավան և Բենիամին գյուղերի տարածքում դեռ սովետական տարիներին հայտաբերվել է ասիական 600 գանգ: Որոշների վրա հարվածի հետքեր կան, ինչը նշանակում է, որ եկվորները տեղացիների կողմից գրկաբաց չեն ընդունվել: Մի մասն էլ դեֆորմացված է: Հայտնի է, որ ասիացիները դեռ մանկուց իրենց երեխաների գլուխները գանգի հատվածից սեղմում էին՝ այն երկարացնելու համար: Գտածոների թվագրությունը որքան մոտենում է մեր ժամանակներին, այնքան ասիական տարբերանշաններն անհետանում են: Սա փաստում է, որ ասիացիները ժամանակի ընթացքում ձուլվել են տեղաբնակների հետ ու կորցրել գենետիկական ազգային առանձնահատկությունները:
Թասային հայտնագործություն
Չինաստանում գտնվել է ապակե թաս՝ թվագրված 4-րդ դարին: Նույն թասից կա նաև Դվինում: Իսկ Գյումրու երկրաբանական թանգարանում նրան ցուցադրվում է չինական մեկ այլ թաս: Պարզվել է, որ այն 600 տարվա պատմություն ունի և պատկանում է չինական Մին դինաստիային:
Реклама
about:blank
ПОЖАЛОВАТЬСЯ НА ЭТО ОБЪЯВЛЕНИЕ
Հայկական գանձերի հետքերով
Իսիկուլ լճի տակ փնտրվում է հայ եղբայների վանքը, որի մասին հիշատակվում է Փարիզում գտնվող միջնադարյան քարտեզում: Այնտեղ նշված է, որ Իսիկուլի տարածքում՝ հյուսիսային սահմանին, հայկական վանք է եղել, որտեղ պահվել է Հիսուս Քրիստոսի առաքյալ Մաթևոսի աճյունը: Բազմաթիվ գիտնականներ փորձել են գտնել վանքը: Այսօր էլ կազմակերպվում են հետազոտական արշավներ դեպի Իսիկուլ: 1970-80-ականներին Պետանվտանգության աշխատակիցների կողմից արգելված էր այդ տարածք մտնելը: Տեղեկություններ էին տարածվել, որ վանքում գանձեր կան թաղված, որոնք գայթակղում էին շատ գանձեր որոնողների:
Հեթում արքան՝ Մարկո Պոլոյից առաջ
Ասիական ճամփորդությունների մասին տարածված է Մարկո Պոլոյի գիրքը: Բայց դեռ նրանից առաջ հայերն են ճամփորդել, ու դրա մասին գրավոր վկայություններ թողել: Հեթում արքան Միջերկրականի ափերից հասել է Չինաստան, երբ Մարկո Պոլոն դեռ 1 տարեկան էր, ու երբ այդ երկրի մասին աշխարհի շատ ժողովուրդներ պատկերացում անգամ չունեին: Հեթում արքայի ճամփորդության մասին 50 տարի հետո Հեթում պատմիչը գրել էր ճանապարհորդական գիրք, որն աշխարհում առաջիններից մեկն է:
Աստվածաշունչը՝ չինարեն՝ թարգմանված հայի ձեռամբ
Մակաո քաղաքում ծնված Ջոն Լազար անունով մի երիտասարդ՝ հայ վաճառականի ընտանիքից, ունեցել է երկու չինացի դայակ: Նրա իսկական անունը Հովհաննես Լազարյան է: 20-23 տարեկանում՝ 1805 թվականին, Սիրանպուրի միսիոներները նրան պատվիրում են թարգմանել Նոր կտակարանը: Գտնվել են Հովհաննեսի ընկերոջ նամակները: Այնտեղ գրված է, որ Լազարը նստում էր իր կողքին ու չինարեն թարգմանում Աստվածաշունչը: Գրքի բնօրինակի էջերում երևում է, որ Հովհաննեսը մատիտով նշում-դիտողություններ է արել ինքն իրեն: Աստվածաշնչի՝ Հովհաննես Ղազարյանի չինարեն թարգամանությունն աշխարհում ամենահաջողվածն է համարվում:
Արևելքի հետքերը հայկական մատյաններում
Մատենադարանում պահվում է Հովհաննես եպիսկոպոսի պատկերը, որի զգեստի վրա նկարված է չինական վիշապ: Իսկ Թորոս Ռոսլինի մանրանկարներից մեկում կերպարների զգեստները, արտաքինը, անգամ դիմագծերը հայկական չեն. անզեն աչքով երևում է, որ դրանք ասիական են: Նկարի վրա գրված է՝ «Թաթարն եկավ այսաւր»:
Կինոյի և գրքի լեզվով
Հայ-չինական և առհասարակ հայ-ասիական հարաբերությունների մասին Ռուբեն Գինեյը պատրաստվում է գիրք գրել ու գիտահետազոտական ուսումնասիրություններում ընդգրկել բոլոր ժամանակաշրջանները: Այն պատմահնագիտական բացահայտումների աղբյուր է լինելու: Առայժմ Ռուբենը վավերագրական ֆիլմով է հանրությանը ծանոթացնում անցյալի առեղծվածներին: Այն կոչվում է «Անդին. Հայոց ճանապարհորդության տարեգրություն»:
Օգտագործված գրականություն
- Հ. Հ. Մարտիրոսյան – Հայաստանը Մետաքսի ճանապարհի խաչուղիներում, Երևան 1985
- ВЕЛИКИЙ ШЕЛКОВЫЙ ПУТЬ | Энциклопедия Кругосвет
- Ахметшин Н.Х. Тайны Шелкового пути. М., 2002
Մեր ճամբարն այստեղ!
Ողջու’յն, այսօր կխոսեմ թե ինչպես անցավ օրս ճամբարում։ Առաջին օրը ծանոթացանք մեզ արդեն հարազատ դարձած ընկեր Մարիամի հետ։ Ինձ շատ դուր եկավ ընկեր Մարիամի պատասխանատվության մեծ զգացումը։ Այցելեցինք գեղարվեստական դպրոց և տեսանք տարբեր ձեռքի աշխատանքներ ,նկարներ ,քանդակներ ։ Հրաշք աշխատանքներ էին ։
Երկրորդ օրը ծանոթացանք ընկեր Մարինեի հետ ։Ընկեր Մարինեն դասավանդելու է մեզ երգ և պար ։ Միասին պարեցինք 😁։ Երրորդ օրը միասին աշխատանքներ կատարեցինք մեր բլոգներում։Կրկին հանդիպեցինք մեր սիրելի ընկեր Մարինեին։Այս անգամ ավելի հաջող ստացվեց մեր պարը 😃։
Միասին ծիրան հավաքեցինք և իսկապես շատ համեղ էր։😋
Տեսանք նաև Մխիթար Սեբաստացու ուսանողների և ուսուցիչների կատարած աշխատանքը ` խաղողի վազերը ✨
Ճամբարն ինձ հնարավորություն տվեց ունենալ նոր ընկերներ։ԵՒ շատ ուրախ եմ որ ուսումս կշարունակեմ այստեղ 🤍
«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի քոլեջ, Զբոսաշրջություն 
